Wstęp
Warmia to kraina historyczna leżąca w dzisiejszej północno – wschodniej Polsce. Niemal powszechnie jest ona kojarzona zarówno z Zakonem Krzyżackim, jak i z wybitnymi przedstawicielami polskiej i światowej elity intelektualnej minionych wieków – z Mikołajem Kopernikiem, Marcinem Kromerem, Stanisławem Hozjuszem, czy Ignacym Krasickim. Są to oczywiście skojarzenia jak najbardziej słuszne i prawidłowe. Rzeczywiście – ta nękana licznymi wojnami, jak i germanizacją ziemia, miała szczęście do postaci wielkich i wybitnych. Nie zawsze jednak tereny dzisiejszej Warmii, pokrywające się z obszarem biskupstwa warmińskiego, zamieszkane były przez ludność polską, czy niemiecką, nie zawsze też przy traktach i wiejskich chatach królowały tak charakterystyczne dla krajobrazu warmińskiego – kapliczki. Słowem – nie zawsze Warmia była Warmią.