Jonkowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t.III, Warszawa 1882.
Jonkowo, niem. Jonkendorf, wieś kościelna paraf., pow. olsztyński, na polskiej Warmii, około 2 mile od Olsztyna. J. należało oddawna do dóbr stołowych warmińskich biskupów, którzy ją potem ustąpili wraz z cała tą okolicą na uposażenie kapitule. R. 1345 biskup warmiński Herman wystawił 1-szy przywilej na tę wieś, którą miano dopiero założyć w ziemi (in terra) Gudikus przy bagnisku Mosebruch przy granicy Gritegrucz. Nazywać się miała z woli biskupa po niem. Hogenbruch. Co się jednak nie stało, tylko nazwana została według 1-go sołtysa Joneko ze wsi Bartłomieja Jonkowo. Wspomniony sołtys brał cały dochód z sądów mniejszych i 1/3 z większych. Sądy, które wykonywał, odnosiły się „usque ad collum et manum.” Prawo było nadane chełmińskie. Za sołectwo odbierze Joneko włók 6 wolnych i innych 6 z łaski, za które nam będzie służył z koniem w wojnie. Także nam da na uznanie panowania naszego od włók niesołtyskich 1 talent wosku i 1 denar koloński co rok. Dla kościoła, który się ma budować, przeznaczamy także wolnych 5 włók. Od innych dadzą nam po pół marce denarów pruskich. Ażeby ludzi tem łatwiej mógł sołtys dostać do obsadzenia, pozwalamy karczmę założyć, w której piwo sprzedawać będą, a od której nic nam sołtys nie będzie płacił. Łowy może sołtys podejmować w granicach swoich i ryby łowić w jeziorze Rauthschoys ku własnej potrzebie.
R. 1462 w lutym komtur elbląski Henryk von Plauen zburzył prawie całą wieś, w lipcu nadto bydło wszystko co jeszcze pozostało ludziom pozabierał, nietylko tu ale i w całej okolicy olsztyńskiej. R. 1580 d. 18 września kościół tutejszy, patronatu kapituły warmińskiej, konsekrowany przez biskupa warmińskiego Kromera pod tytułem św. Jana Chrzc. Podług lustracyi z r. 1656 wieś wydana była włościanom, których liczono 14, włók 60; 2 sołtysów, wolnych (Freie) także 2, karczma 1. Włościanie dawali społem kur 64, gęsi 32, gotówką czynszu fl. 16. Dwóch wolnych z 6 włók swoich czynili 1 służbę wojenną i dawali łaszt pszenicy 1, łaszt żyta 1, funt 1 wosku i 1 koloń. fen. Pustych włók było 9. R. 1714 nowopobudowany kościół konsekrował sufrag warm. Kurdwanowski d. 14 czerwca pod tyt. św. Jana Chrz. i św. Rocha. R. 1789 z gruntu odnowiony kościół konsekrowany przez bisk. warm. Krasickiego d. 28 paźdz. pod tyt. jak wyżej. Po okupacyi rząd pruski zabrał tę wieś i wydał na własność dawniejszym czynszownikom. R. 1873 kościół tutejszy liczy komunikujących 1220; proboszczem jest Jan Skowroński. Ludność jest tu oddawna polska. Do parafii J. należą wsie J., Pupki i Węgajty. Ludności ma J. 692 głów. Leży w równinie żyznej, mającej znaczne pokłady torfu. Jest w J. agentura pocztowa. Ob. Monumenta Warmiae i Zeitschr. f. d. Gesch. Ermlands, VII.
Kś. F.