Gmina Lidzbark Warmiński położona jest w samym sercu Warmii. Okala obszar miasta Lidzbark Warmiński, będącego historyczną siedzibą biskupów warmińskich. Zalicza się do najpiękniejszych i najciekawszych zakątków naszego kraju. Zajmuje obszar 37 tys. ha, z tego 22 tys. ha stanowią użytki rolne, 10 tys. ha lasy, a wody 943 ha. Reszta to użytki kopalne, tereny osiedlowe itp. Teren gminy jest bardzo urozmaicony, poprzecinany morenami zlodowacenia bałtyckiego.
Gmina jest częścią „Zielonych Płuc Polski”. Proponuje swym gościom niepowtarzalną możliwość obcowania z nieskazitelną przyrodą, wśród gościnnych, życzliwych mieszkańców. Piękno jej w każdą pogodę i o każdej porze roku, kusi malowniczymi krajobrazami, licznymi rybnymi jeziorami i rzekami, zasobnymi w grzyby i jagody kompleksami leśnymi. Miłośnicy dzikich zwierząt i ptaków znajdą tu okazję do obserwacji rzadkich gatunków i fascynujących spotkań ze swobodnie żyjącymi przedstawicielami fauny. Aby ocenić krasę tej ziemi, trzeba na nią spojrzeć z wierzchołka pierwszego lepszego pagórka. Na nieboskłonie widzi, się wówczas zarys zielonych, dalekich wzgórz. Jednostajność wzoru ożywiają kręte zawijasy dróg obsadzonych dwoma rzędami drzew.
Foto: W. Wójcik
Gmina składa się z 40 sołectw, w których położonych jest 55 miejscowości.
Do największych miejscowości należą:
- Rogóż – 643 mieszkańców
- Kraszewo – 572 mieszkańców
- Łaniewo – 402 mieszkańców
- Runowo – 376 mieszkańców
- Pilnik – 333 mieszkańców
- Miłogórze – 304 mieszkańców
Ogólna liczba mieszkańców gminy wynosi ok. 6886 osób.
Lasy w gminie stanowią 26 % obszaru. Największe ich skupiska występują w okolicach Łaniewa, Stryjkowa, Kochanówki, Miłogórza. Lasy te porastają w sosny, świerki, dęby, buki, olsze, graby i brzozy.
Lasy zamieszkuje wiele rzadkich gatunków ptaków i ssaków, np. krzyżodziób, żuraw, czapla, łabędź, cietrzew, bocian biały i czarny. Duży odsetek zwierzyny stanowi zwierzyna łowna, np. sarna, jeleń, łoś
i daniel.
Foto: W. Wójcik
Bogactwo przyrodnicze
Jezioro Blanki (Gajlickie) rynnowo-zaporowe o powierzchni 458 ha. Jego kształt jest zbliżony do litery L.
Foto: W. Wójcik
Jezioro Wielochowskie ma powierzchnię 85 ha. Jego brzegi otaczają pola uprawne, od wschodu przybliża się do szosy.
Foto: W. Wójcik
Jezioro Symsar rynnowe zajmuje powierzchnię 140 ha. Do niego uchodzi i z niego wypływa rzeka o tej samej nazwie.
Obszar Gminy poprzecinany jest wieloma rzekami i ich dopływami. Największymi rzekami są Łyna – główna rzeka Warmii oraz Symsarna.
Foto: W. Wójcik
Rolnictwo
Gmina Lidzbark Warmiński jest gminą typowo rolniczą. Najważniejszą dziedziną rolnictwa, ze względu na dużą ilość użytków zielonych, jest hodowla bydła mlecznego, stąd też prężnie rozwijająca się dziedzina mleczarska i druga nazwa Warmii: „Kraina mlekiem płynąca”. Na obszarze gminy położonych jest około 500 gospodarstw rolnych.
Foto: W. Wójcik
Atrakcje turystyczne
Góra Krzyżowa w Lidzbarku Warmińskim (132,4 m. n.p.m.) na której zainstalowane są dwa wyciągi narciarskie i czynne dwie trasy zjazdowe.
Foto: J. Gowkielewicz
Szlak Kopernikowski
Szlak czerwony prowadzi od Olsztyna przez Dobre Miasto, Lidzbark Warmiński, Ornetę do Fromborka.
Szlak czarny jest szlakiem spacerowym. Wiedzie przepiękną doliną rzeki Symsarny do Góry Krzyżowej, z której roztacza się wspaniały widok na całą okolicę.
Szlak niebieski jest fragmentem szlaku międzynarodowego wiodącego poprzez miasto w kierunku Sarnowa i Stoczka Klasztornego, Bartoszyc i granicy pastwa.
Szlaki rowerowe
Na terenie gminy znajduje się 6 oznakowanych szlaków rowerowych:
- szlak 1 (czerwony) to najdłuższa trasa licząca 50 km, która prowadzi przez piękne tereny leśne z wieloma atrakcjami;
- szlak 2 (żółty) to trasa pagórkowata o długości 11 km. Można uprawiać na niej nordic walking, bądź można wypocząć nad jeziorem Wielochowskim;
- szlak 3 (zielony) to najkrótsza trasa o długości 9 km wiodąca przez malowniczo położone północne tereny gminy;
- szlak 4 (niebieski) to trasa dosyć długa licząca 36 km z widokami na największą rzekę Warmii – Łynę i jej rozlewiskami;
- szlak 5 (czerwony) to trasa o długości 32 km, która przebiega przez malowniczo położone miejscowości w bliskiej odległości od jezior Blanki i Symsar;
- szlak 6 (żółty) to trasa pokrywająco się częściowo z trasą 5, o długości 30 km.
Na terenie Gminy Lidzbark Warmiński istnieją ośrodki wypoczynkowe oraz znaczna ilość gospodarstw agroturystycznych. Najwięcej z nich znajduje się we wsi Suryty i Blanki. Obcowanie z dziką przyrodą, tradycyjna kuchnia czy jazda konna to tylko nieliczne atrakcje, które w swej ofercie posiadają te gospodarstwa.
Foto: J. Gowkielewicz
Zabytki architektoniczne
Na terenie gminy znajduje się wiele przepięknych zabytkowych kościołów, kaplic i kapliczek warmińskich między innymi:
- kościoły w Ignalinie, Runowie, Jarandowie, Babiaku, Blankach, Kraszewie, Rogóżu, Kochanówce, Klębowie;
- kaplice w Knipach, Bugach i Workiejmach.
Kapliczka warmińska w Babiaku
Foto: J. Gowkielewicz
Kościół p.w. św. Michała Archanioła w Blankach
Foto: W. Wójcik
Kościół w Kraszewie pod wezwaniem św. Elżbiety
Foto: J. Gowkielewicz
Kościół p.w. św. Małgorzaty w Kłębowie
Foto: WGS84 Polska
Kościół parafialny. p.w. św. Wawrzyńca w Kochanówce
Foto: WGS84 Polska
Ciekawe miejsca
Na szczególną uwagę zasługują takie miejsca pamięci jak: bitwa na polach wsi Ignalin, która rozegrała się 10 czerwca 1807 r. pomiędzy wojskami francuskimi a koalicją rosyjsko-pruską.
Foto: J. Gowkielewicz
Drugim takim miejscem jest tzw. Cmentarz Rumuński – Cmentarz z I Wojny Światowej
w miejscowości Markajmy, który funkcjonował w latach 1914 -1918 a jego historia związana jest z istnieniem w Lidzbarku Warm. obozu jenieckiego.
Foto: J. Gowkielewicz
Kolejnym miejscem jest Izba Pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego we wsi Rogóż, która została założona w 1999 roku, na prywatnej posesji Haliny i Józefa Zysków. Pamiątki tam zgromadzone nawiązują do życia i działalności Komendanta Pierwszej Brygady i żołnierzy legionistów.
Życie kulturalne w gminie
Szeroko pojęte życie kulturalne i sportowe rozwija się w oparciu o Gminny Ośrodek Kultury
i Sportu w Pilniku.
Wokół nas działają małe i duże organizacje, które angażują się na rzecz społeczeństwa. Prężnie rozwija swoją działalność Koło Łowieckie „Wrzos” oraz „Leśnik”, Ochotnicza Straż Pożarna w Rogożu, Runowie oraz Stryjkowie. Poza tym funkcjonuje Zespół Ludowy „Rogóżanie”, Ludowy Uczniowski Klub Sportowy „LUKS” w Rogóżu oraz Koło Gospodyń Wiejskich w Babiaku. Na terenie gminy działa na rzecz rozwoju wsi kilka stowarzyszeń.
W okresie wakacyjnym na terenie gminy odbywają się plenery malarskie i rzeźbiarskie. Ponadto corocznie w okresie od czerwca do końca września organizowane są w poszczególnych miejscowościach gminy niedzielne festyny sportowo-rekreacyjne.
Gmina Lidzbark Warmiński, fot. Joanna Gowkielewicz
