Przywilej lokacyjny miasta Lidzbarka Warmińskiego z 12 sierpnia 1308r
Poniższy tekst przetłumaczył ks. prof. hab. dr Alojzy Szorc z Olsztyna 18 listopada 1993 r.
W Imię Pańskie, Amen. Niech ci wszyscy, do których dotrze to pismo, przyjmą do wiadomości, że my, Eberhard, z bożej łaski biskup kościoła warmińskiego za radą i powszechną zgodą naszej kapituły, pragnąc skutecznie zapewnić naszemu kościołowi rozwój i pomyślność, aby wzrastał i stale przynosił owoce, w celu rozkrzewienia wiary katolickiej przez nadzielanie naszych wiernych ziemią, nadaliśmy roztropnemu mężowi Janowi z Kolonii, jego dziedzicom i prawnym następcom 140 łanów w Lidzbarku, po obu stronach rzeki Łyny, tak jak sami poleciliśmy mu je wymierzyć. Otrzymał je w pełne używanie razem ze wszystkimi płynącymi zeń korzyściami i przychodami, oprócz bogactw mineralnych ziemi: złota, srebra i wszelkich metali.
Nadaliśmy na wieczne posiadanie, na prawie chełmińskim, w celu założenia tam miasta. Z tego areału wyłączyliśmy 6 łanów na uposażenie kościoła parafialnego, 1 łan pod zabudowę i na ogrody dla mieszczan. Ponadto dajemy jako zupełnie wolne od świadczeń 20 łanów z przeznaczeniem ich na pastwiska miejskie. Z pozostałych 113 łanów wymieniony Jan i jego prawni następcy wezmą z tytułu lokacji miasta co dziesiąty łan jako zupełnie wolny od obciążeń. Z pozostałych należy uiścić czynsz według następujących zasad: przez jeden najbliższy rok poczynając od dnia św. Marcina /11 XI 1308/ miasto i jego mieszkańcy będą wolni od płacenia czynszu /tzw. wolnizna/, po upływie roku drugiego wpłacą od łanu po pół wiardunku /tj. ósma część grzywny/, po upływie trzeciego roku wpłacą po wiardunku, potem zaś tj. po upływie czwartego roku i wszystkich następnych uiszczą po pół grzywny obiegowej monety od łanu i nie więcej. Ponadto od każdej całej parceli przeznaczonej pod zabudowę domów w obrębie obwarowań miejskich każdy z posiadaczy co roku wniesie opłatę w wysokości 6 denarów chełmińskich tytułem uznania władzy zwierzchniej biskupa i prawa chełmińskiego. Uważamy za sprawę konieczną bliżej określić pewne dalsze okoliczności związane z lokowanym miastem. Mianowicie wymieniony Jan i jego prawni następcy otrzymują na stałe opłaty pobierane w ramach sprawowania tzw. sądów mniejszych, gdzie przedmiot sporu oszacowany jest do 4 solidów, wezmą też trzecią część opłat od sądów większych sprawowanych nad ludnością tak niemiecką jak i pruską. Występki popełnione przez ludność pruską będzie sądził wójt naszego kościoła, ale i w tym przypadku Jan i jego następcy wezmą trzecią część opłat sądowych. Do niego i jego następców należy też połowa młynu przyzamkowego, nawet wtedy gdyby ten młyn został usytuowany na innym miejscu, z tym jednakże zastrzeżeniem, że biorąc połowę dochodów z młyna, pokryją też w połowie wszelkie koszta jego budowy, naprawy czy modernizacji.
Pragnąc temuż miastu Lidzbarkowi i jego mieszkańcom okazać dowody naszej szczególnej sympatii, pozwalamy na swobodne odbywanie targów w każdą sobotę. Od jatek mięsnych, a także od wszelkich urządzonych w mieście punktów sprzedaży chleba, skór, wyrobów szewskich, galanterii, itp. pobierane podatki będą dzielona na trzy równe części, z których pierwsza przeznaczamy na potrzeby miasta, drugą podzieli z nami zasadźca miasta /Jan/, trzecią zaś zastrzegamy dla naszego kościoła. Wyjątek stanowi łaźnia miejska, którą w całości przekazujemy i darowujemy na bezpłatne posiadanie Janowi i jego spadkobiercom. Mieszkańcy miasta na użytek własnego stołu mogą łowić ryby w rzece Łyna w obrębie posesji miejskich, a także w jeziorze zwanym popularnie Ridos.
Aby to nasze nadanie i lokacja przedsięwzięte dla pożytku naszego kościoła zachowało niewzruszoną moc, poleciliśmy je spisać w tym oto dokumencie i uwierzytelnić je przez zamieszczenie pieczęci naszej i kapituły naszej.
Świadkami wydarzenia byli: pan Henryk prepozyt kapituły fromborskiej, Herman dziekan, Henryk kustosz, Bertold scholastyk, ponadto trzej kanonicy tejże kapituły: Piotr zarazem proboszcz Radzynia, Jordan proboszcz Dzierzgonia, Jan proboszcz Pasłęka, ponadto Jan proboszcz Braniewa, Piotr proboszcz Fromborka, Heinemann proboszcz Lidzbarka, a także Otto z Rusi, pisarz Hieronim, Teodor Wenter, Konrad z Borowa, Arnold z Nysy, sołtys ornecki Wilhelm i wielu innych wiarygodnych świadków.
Dan przy naszym kościele katedralnym /we Fromborku/ Roku Pańskiego 1308 dnia 12 sierpnia