Inwentaryzacja krajobrazowo – urbanistyczna
Inwentaryzacja wybranego miejsca
Opis wsi/historia
Przywilej lokacyjny nadał wsi biskup Jan Stryprock w dn. 14 maja 1358 r., zobowiązując jednocześnie zasadźcę do wybudowania kościoła. Pierwszym właścicielem wsi był Heinrich Fleming von Wusen, który w podarunku od biskupa otrzymał las. Nazwa wsi pochodzi od imienia wiernego, Flemingswald.
Walory przyrodnicze
W krajobrazie wsi wyróżniają się zbiorniki wodne, oczka wodne (za wsią oraz w centrum), bardzo cenne krajobrazowo, obecnie teren wokół nich nie jest zagospodarowany. Ze wsi, wzdłuż drogi do kolonii wiedzie ciekawa aleja lipowa.
Walory kulturowe
Dużą wartość kulturową stanowi kościół. Za czasów biskupa Franciszka Kuhschmalza (1424-1457) był filią kościoła w Radostowie (Freundenberg). Prawdopodobnie uległ zniszczeniu w czasie wojen, ponieważ brak go w wykazie parafii z końca XV w. Nowy kościół wybudowano pod koniec XVI w., a konsekrował go dn. 25 września 1580 r., ku czci św. Marii Magdaleny, biskup Marcin Kromer. Przetrwał w takim stanie ok. 300 lat, natomiast obecny (w stylu neogotyckim) pochodzi z XIX w. (konsekrowany w 1883 r. przez biskupa Filip Krementz. 21 stycznia 1905 r. została utworzona samodzielna parafia przez biskupa Andrzeja Thiela. Przed II Wojną Światową stał w centrum pomnik Wilhelma II (zburzony), do dzisiaj istnieje zaś podmurówka. Ciekawe i cenne są również 3 kapliczki występujące we wsi.
Układ wsi/typy zagród/ budynki
Charakterystyczny układ wsi to ulicówka o zwartej zabudowie, z niewielkimi działkami, często zabudowanymi w czworobok. Zagrody i pola zakładane były po obu stronach przebiegającej środkiem drogi. Ten wyraźny układ przestrzenny zachował się do dziś. Przetrwał także przestrzenny układ zabudowy niektórych zagród.
Typy zagród Typowa zagroda składała się z kilku oddzielnych budynków, odpowiednio rozmieszczonych na parceli. Były to przynajmniej trzy budynki: dom mieszkalny, stodoła i budynek inwentarski (stajnia, obora i chlew). Zdarzały się również inne budynki gospodarcze (spichlerz, ziemianka). Małe zagrody z pewnością należały do uboższych gospodarzy i najczęściej składały się z mniejszego budynku mieszkalnego oraz budynku gospodarczego (czasem połączonego ze stodołą). Duża zagroda była własnością gospodarza, zajmowała dużą powierzchnię i posiadała wszystkie podstawowe budynki.
Budynki mieszkalne Zabudowa mieszkalna charakteryzuje się występowaniem obiektów murowanych, parterowych, o symetrycznej kompozycji elewacji (dom murowany, przykryty stromym, dwuspadowym dachem, z przełomu XIX-XX w. Dach zazwyczaj pokryty jest czerwoną dachówką. Występują także domy wykonane z czerwonej cegły (budynek po byłej gospodzie, obecnie pełni funkcję budynku mieszkalnego, plebania z dachówką ceramiczną i drewnianym gankiem czy dom w zagrodzie nr 11). W większości domów znajdują się dwa wejścia, pierwsze – czasem z gankiem – znajduje się od strony drogi, niegdyś przeznaczone było dla gości, drugie – znajduje się od strony podwórza gospodarczego, służyło głównie domownikom, dziś korzystają z niego wszyscy.
Budynki gospodarcze Zabudowa gospodarcza charakteryzuje się występowaniem budynków inwentarskich, murowanych (głównie z czerwonej cegły), z górną partią szalowaną deskami (ok. XIX w.), w gospodarstwach nr 2,15,17,6,18, dach pokrywa czerwona dachówka ceramiczna oraz drewnianych (głównie stodoły) pokrytych eternitem (w gospodarstwach nr 12,13,14,17).
Uwarunkowania rozwoju wsi (na podstawie wywiadu środowiskowego z mieszkańcami)
Rozwój wsi może być wielokierunkowy. Jednakże należałoby zabezpieczyć i chronić dawny układ funkcjonalno-przestrzenny poprzez zabiegi tj. osłonięcie nieestetycznej zabudowy za pomocą zieleni wysokiej, usunięcie starych, zagrażających bezpieczeństwu mieszkańców i architekturze, wprowadzenie nowej zieleni oraz regularną pielęgnację zieleni istniejącej. Pogodzenie funkcji produkcyjnej (istniejący zakład) z estetyką otoczenia jest niezwykle istotne. Wysunięto również pewne dyspozycje dotyczące zakazu tworzenia zabudowy na przedpolu panoramy (zmieniłaby konserwatorski kształt zabudowy wsi) możliwości pojawienia się wewnątrz miejscowości nowoczesnej zabudowy, nie kłócącej się architektonicznie z zabudową zabytkową, tworzenia wewnątrz miejscowości wyłącznie niskiej zabudowy. We wsi występują widoki/panoramy oddziałujące pozytywnie, jednakże pojawiają się problemy związane np. z terenem przykościelnym, na którym znajduje się grupa drzew i roślinności wysokiej. W planach jest usunięcie roślinności w celu ochrony kościoła, jednak drzewa nie zagrażają i są w dobrym stanie zdrowotności w związku, z czym postulat ten zdaje się być bezpodstawny. Należy zadbać o ochronę krajobrazu otwartego, zadrzewień śródpolnych, przydrożnych – zaplanować nowe nasadzenia w miejscach, których obumarła stara tkanka roślinna. Pozytywny jest fakt występowania we wsi obiektów kulturalno-oświatowych tj. szkoła podstawowa, dom kultury, obiekty gospodarcze i użyteczności publicznej – sklep spożywczo-usługowy „Agroma”, sklep spożywczo-usługowy „Ania”, przystanek autobusowy.