Gmina Jonkowo – Stękiny

Inwentaryzacja krajobrazowo – urbanistyczna  

Inwentaryzacja wybranego miejsca  

Matryca miejscowości  

Ścieżka wrażeń  

Opis wsi/historia

Miejscowość położona przy drodze wojewódzkiej Olsztyn-Morąg, pomiędzy Wrzesiną, a Wołownem. Dawna, niemiecka nazwa Stękin to Stenhinen, Stenkinen. Pierwsza wzmianka o nazewnictwie wsi pochodzi z 1673 r., natomiast obecna pojawiła się w 1879 r.

Walory przyrodnicze

Walory przyrodnicze podkreśla szczególnie krajobraz rolniczy, grunty rolne, nieużytki, otoczenie lasu oraz zieleń wysoka we wsi. Często pojawiają się stare zadrzewienia pamiętające dawne czasy miejscowości.

Walory kulturowe

Duże znaczenie w krajobrazie Stękin mają obiekty sakralne tj. kapliczki przydrożne. Ciekawe są również drewniane krzyże w miejscowości, schowane często w cieniu wiekowych drzew. Całości dopełnia architektura budynków mieszkalnych w większości murowanych lub łączonych z materiałem drewnianym oraz gospodarczych, nacechowanych tradycyjną zabudową warmińską.

Układ wsi/typy zagród/budynki

Działki mają kształt prostokąta, czasem trójkąta, wielokąta. Występują dwa typy zagród. W pierwszym typie budynek mieszkalny ustawiony jest równolegle w stosunku do drogi, pośrodku działki lub (w wariantach) z lewej, prawej strony. Wjazd na działkę z prawej strony lub w wariancie drugim z lewej. Budynek gospodarczy ustawiony jest pośrodku działki równolegle do budynku mieszkalnego lub z lewej, bądź prawej strony. W drugim typie budynek mieszkalny położony jest w znacznej odległości od ulicy. Budynki gospodarcze w liczbie 2 lub 3 ustawione prostopadle do budynku mieszkalnego (2) i równolegle (1). W wariantach budynki gospodarcze są ustawione po skosie (wariant pierwszy) lub jeden prostopadle, zaś drugi równolegle. Wjazd na działkę od strony ulicy lub z lewej strony działki.

Schemat funkcjonalny obejmuje obok budynków mieszkalnych i gospodarczych występowanie ogrodu warzywnego. Tuż przy budynku mieszkalnym, ogródek przydomowy. Często podwórze i resztę działki pokrywa trawnik. Pojawia się też niewielki sad z drzewami owocowymi.

Budynki mieszkalne We wsi Stękiny przeważają budynki jednokondygnacyjne z użytkowym poddaszem. Wejścia znajdują się pośrodku frontowej elewacji. W większości są to domy o prostej budowie. Część z nich posiada dobudówki. Budynki pokryte są dachówką ceramiczną. Ściany są otynkowane, pokryte w górnej części materiałem drewnianym, a dolna jest otynkowana.

Budynki gospodarcze Towarzyszą budynkom mieszkalnym w zagrodzie. Często jest ich kilka. Dach pokryty jest dachówką ceramiczną. Kondygnacja w górnej części zbudowana z drewna, dolna część pokryta cegłą lub jest otynkowana.

Uwarunkowania rozwoju wsi (na podstawie wywiadu środowiskowego z mieszkańcami)

Wieś położona jest przy drodze wojewódzkiej, blisko granicy administracyjnej miasta Olsztyna. Istnieje możliwość rozwoju funkcji mieszkalnej oraz usługowej, jednakże związane jest to z niezbędnymi inwestycjami w zakresie gospodarki ściekowej. Ponadto duże walory przyrodniczo-kulturowe Stękin, z drugiej zaś strony bliskość Olsztyna może zdecydować o stworzeniu zaplecza infrastruktury turystycznej (bazy turystyczne, lokalizacja tras rowerowych, pieszych, punkty usługowe, sklepy-dotychczas funkcjonuje tylko jeden sklep). Duże znaczenie miałoby zagospodarowanie (w tym zaplanowanie zieleni) określonych wnętrz we wsi np. wokół pamiątkowej tablicy na placu w centrum, czy placu zabaw, gier dla dzieci. Należałoby także odpowiednio oznakować wieś, zabezpieczyć przystanki autobusowe.