Inwentaryzacja krajobrazowo – urbanistyczna
Inwentaryzacja wybranego miejsca
Zagospodarowanie miejsc publicznych
Opis wsi/historia
Nazwa niemiecka miejscowości to Mörken. Miejscowość położona na wschód od Olsztynka, przy drodze nr 58.
Walory przyrodnicze
Otoczenie wsi stanowi krajobraz rolniczy z układem pól, użytków rolnych, łąk i pastwisk. Ciekawa jest zieleń otaczająca miejscowość, a także zadrzewienia przydrożne i śródpolne. Nieodłącznym elementem zagród jest zagospodarowane tereny zieleni, często ogrody z różnorodnym składem gatunkowym. Bliskie położenie Jeziora Plusze jest dużym atutem, zwłaszcza dla rozwoju turystyki we wsi. Wieś jest malowniczo położona, otoczona sosnowymi lasami w dolinie.
Walory kulturowe
Występuje typowa zabudowa warmińska, stanowiąca swoisty walor. Obiektami kulturowymi są cmentarze, jeden ewangelicki oraz wojenny zaakcentowany kamieniem pamiątkowym. Charakterystyczne jest wnętrze z kościołem, którego podmurówkę stanowi kamień naturalny.
Układ wsi/typy zagród/ budynki
Wieś ma charakter owalnicy, od której wiodą drogi boczne.
Najczęstszy kształt działki to kwadrat lub prostokąt, występują działki małe, średnie i duże.
Typy zagród Występują trzy typy zagród. W pierwszym z nich budynek mieszkalny ustawiony jest prostopadle do drogi, znajduje się w pobliżu granicy działki, z wejściem i wjazdem na posesję od drogi, budynki gospodarcze ustawione są prostopadle lub równolegle, w głębi posesji. W typie drugim budynek mieszkalny ustawiony jest równolegle do drogi (najczęściej spotkany typ) z budynkami gospodarczymi, które są w liczbie jednego, dwóch, trzech bądź czterech, ustawionymi prostopadle, bądź równolegle, w przypadku czterech ustawione są w podkowę.
Układ funkcjonalny Na posesji wyróżnić można część mieszkalną i gospodarczą z użytkowym podwórzem. Często występuje ogród ozdobny, czasem zastąpiony skromnym przedogródkiem. Sad najczęściej z tyłu działki.
Budynki mieszkalne We wsi występują symetryczne budynki mieszkalne, najczęściej z czerwonej cegły, jedno lub dwukondygnacyjne, z podmurówką kamienną, czoło elewacji bocznej jest drewniane, stosunek dachu do kondygnacji wynosi 1:1, możliwe jest wykorzystanie podcienia przy wejściu głównym
Budynki gospodarcze Najczęściej występują za budynkiem mieszkalnym. Zbudowane z drewna lub z cegły z podmurówką kamienną, otwory okienne i drzwiowe okolone są cegłą,
Uwarunkowania rozwoju wsi (na podstawie wywiadu środowiskowego z mieszkańcami)
Wyróżnia się we wsi część mieszkalno-gospodarczą, po obu stronach drogi, natomiast otoczenie stanowią pola uprawne. We wsi znajdują się obiekty spełniające funkcję oświatowo-kulturalną takie, jak szkoła i świetlica, będąca miejscem spotkań dzieci i młodzieży. Rekreacji i aktywnemu spędzaniu wolnego czasu służy boisko do gry w piłkę nożną. Występują we wsi także zakłady produkcyjne zatrudniające miejscową ludność m.in. szklarnia, stanowiąca miejsce pracy dla 10 osób, firma zajmująca się produkcją opakowań jednorazowych „Martex”, sklepy (w tym jeden spełniający funkcję baru). Atrakcją jest również stadnina koni, miejsce estetyczne i dające możliwość rozwoju turystyki wiejskiej w oparciu o gotowy produkt, jakimi są jazda konna, kursy i lekcje, przejażdżki bryczką, wozem. Wieś ma szanse rozwoju, pojawiają się jednak nowe obiekty nienawiązujące charakterem do zabudowy, często są to również dobudówki do istniejących obiektów. Należałoby również zadbać o otoczenie wsi i wyznaczenie wnętrz krajobrazowych. Nad Jeziorem Plusze znajduje się „Kormoran” Ośrodek Kancelarii Rady Ministrów oraz wiele innych ośrodków wypoczynkowych.