Głotowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t.II, Warszawa 1881.
Głotowo, niem. Glottau, wś kościelna parafialna, pow. licbarski, nad małą strugą wpływającą do rz. Łyny (Alle), 0.5 mili od Dobrego miasta (Guttstadt), niedaleko bitego traktu. Należała do dóbr stołowych warmińskich biskupów. Od najdawniejszych czasów osiadł tu ród możny zwany „Glotinorum vel Gobatinorum,” istniało takżo „castrum glotoviense et districtus (powiat, ziemia) Glotoviae.”
Roku 1313 biskup warmiński Eberard wystawia pierwszy znany dokument lokacyjny dla tej wsi; dla zbytniej odległości, mówi, że dotąd żaden jeszcze niemiecki lokator czyli sołtys o to miejsce się nie zgłosił. Teraz dopiero Jan zwany Doberin przyjął lokacyą. Włók uprawnych „in campo Wene” po prusku zwanem przed grodem glotowskim było wtedy 90. R. 1347 biskup warmiński Herman w dokumencie swoim erekcyjnym wystawionym dla kolegiaty w Dobrem mieście (Guttstadt) wspomina o nadzwyczajnych zajściach, cudach, łaskach i pielgrzymkach, jakie się tu działy z przyczyny Najśw. Sakramentu. Nawet kolegiata była tu pierwotnie z owego powodu ufundowana; a kiedy około tegoż r. 1347 przeniesioną została do Dobrego miasta, ponieważ miejsce nie było tu dosyć bezpieczne z powodu napadów litewskich, biskup ustanawia, ażeby tytuł kolegiaty wzięty był z Glotowa, i proboszcz glotowski żeby był zarazem przełożonym kolegiaty „imo debet omnino persistere in Glottow titulus et originalis honor ac principalis matercitas velut prius, propter venerationera benedicti Sacramenti sanctissimi Corporis domini salvatoris, per quod ibi fiunt miracula et devotus ibi recursus geritur populorum.”
R. 1313 jest tu proboszczem Konrad, a potem byli tutejsi proboszczowie zarazem przełożonymi (praepositi) kolegiaty. R. 1491 biskup Łukasz ustanowił tu osobnego proboszcza, który nie był przełożonym, tylko płacił do kolegiaty rocznie grzywien lekkich 7. Pierwszym takim niekolegiackim proboszczem jest Jan Pinnaw. R. 1533 jest proboszczem Mateusz Sinreich. Potem znowu każdoczesny proboszcz kolegiaty był zarazem proboszczem w Glotowie; ostatni taki proboszcz Roch Kramer umarł już po zniesieniu kolegiaty za pruskich rządów r. 1826. Pierwotnie nosił kościół glotowski tytuł św. Andrzeja. R. 1722 kiedy był nowy kościół w Glotowie zbudowany, biskup Szembek konsekrował go i nadał mu tytuł św. Floryana. Obecnie nosi tytuł ss. Salvatoris.
Do parafii glotowskiej należy jeszcze kościół filialny św. Katarzyny Panny i Męczenniczki we wsi Munsterberg. R. 1873 liczono dusz katol. komunikujących 1336. Na pięknem wzgórzu przy Glotowie znajdują się t. zw. stacye Męki Pańskiej czyli Droga krzyżowa albo Kalwarya glotowska; figury Męki Pańskiej do licznych kaplic i stacyj nowo teraz właśnie zostały sprowadzone. Dodaje się w końcu, że za rządów pruskich po sekularyzacyi dóbr duchownych, Glotowo przeszło na własność dawniejszych biskupich czynszowników.
Ks. F.