Szlak 4 – Napoleona

Szlak
nieoznakowany
Trasa szlaku
Gutkowo – Mątki – Jonkowo – Łomy – Pupki – Gołogóra – Skolity – Kalisty – Dąbrówka – Konradowo
Długość (km)
32 km

Opis-komentarz
Podolsztyńskie Wsie „Szlaku Napoleońskiego”

Gutkowo – Do Gutkowa Napoleon zawitał 3 lutego 1807 roku w trakcie walk z armią rosyjską. Tu na wzniesieniu nakazał rozbić sobie biwak, gdzie spędził noc, opracowując strategię na planowaną na dzień następny bitwę z Rosjanami, która jednak nie doszła do skutku. Następnego dnia doszło jedynie do potyczki z Rosjanami (konkretnie z ariegardą wycofującej się armii pod dowództwem generała dywizji Leontija Bennigsena) rozegranej między Łupstychem, a Jonkowem. Napoleon kierował ruchami wojsk z wieży XIV-wiecznego gutkowskiego kościoła.

 Konradowo – Miejsce, gdzie w lutym 1807 roku toczyły się zacięte walki Francuzów z armią rosyjską. 4 lutego VI korpus francuski pod dowództwem Neya dopadł w pościgu tylną straż Baggowuta, który wycofywał się właśnie ku drodze Miłakowo – Dobre Miasto. Baggowut dowodził prawym skrzydłem rosyjskiej armii skoncentrowanej wcześniej pod Jonkowem. Mocno naciskany przez Neya rozwinął swe wojska pod Konradowem. Doszło tam do ciężkiej potyczki kawaleryjskiej. Obawiając się okrążenia, Baggowut zwinął wojsko i wycofał się do samego Konradowa, gdzie połączył się z wojskami wycofującymi się pod dowództwem Bagrationa. Bój pod Konradowem przyniósł dotkliwe straty również i dla współdziałających z Rosjanami wojskami pruskimi dowodzonymi przez L’Estocqa, których prawe skrzydło dostarczyło Francuzom ok. 1000 jeńców.

Skolity – 6 lutego 1807 roku w okolicach wsi Skolity doszło do bitwy między Francuzami dowodzonymi przez marszałka Michela Neya w sile dwóch dywizji: Marchanda (6 pułk lekkiej piechoty, 39, 69, 79 pułk piechoty liniowej), Gardanne’a (25 pułk lekkiej piechoty, 27, 50 i 59 pułk piechoty liniowej), oraz z dołączonej dywizji lekkiej kawalerii Lasalle’a, a korpusem pruskim pod dowództwem L’Estocqa. W wyniku bitwy Ney wziął do niewoli ok. 3000 tyś. jeńców z armii pruskiej i odrzucił korpus L’Estocqa w kierunku Morąga. Na plebanii w Skolitach Napoleon spędził noc.

Mątki – Tu podczas ruchów armii: francuskiej i rosyjskiej rozlokowana była część armii Napoleona. 4 lutego rano część korpusu napoleońskiego pod dowództwem gen. Soulta wyruszyła z Bergfried w kierunku na Mondtken (Mątki).

Jonkowo – 1 lutego 1807 roku wódz naczelny wojsk sprzymierzonych (rosyjsko – pruskich), gen. Leontij Benningsen, po przechwyceniu rozkazu z francuskiej Kwatery Głównej zorientował się, iż Napoleon przygotował na niego pułapkę. W związku z tym nakazał koncentrację armii w rejonie Jonkowa (Ankendorf). Napoleon sądził, iż 4 lutego o świcie Rosjanie przyjmą pod Jonkowem decydującą bitwę. Pod Jonkowem zgromadził zatem ok. 30 000 żołnierzy, niemal wszystkie swe siły. O brzasku dywizja Lasalle’a rozwinęła szyk huzarów, zaś naprzeciw niej stanęli kozacy, oraz rosyjska kawaleria. Rozpoczęła się potyczka, jednak po niedługim czasie okazało się, że Napoleon walczy jedynie z tylną strażą Rosjan, gdyż główne siły pod osłoną nocy wycofały się. Cesarz Francuzów zarządził pościg za uciekającym wrogiem. Napoleon odwiedził Jonkowo osobiście tuż po wycofaniu się wojsk rosyjskich. Na skraju wsi znajdują się wały, będące pamiątką tamtych dni – są to bowiem ślady po Rosjanach, który w tych miejscach okopali się. Jest to tzw. Szaniec Rosyjski.

Dąbrówka – W czasie trwania bitwy pod Konradowem francuski generał Murat zaatakował wieś Dąbrówkę, gdzie znajdował się punkt oporu wroga. Po potyczce kawaleryjskiej Rosjanie opuścili wieś, która przeszła w ręce Francuzów.

Pupki – W Pupkach w nocy z 4-go na 5-go lutego 1807 po potyczce pod Jonkowem i potyczkach w całej okolicy nocował generał francuski Augerau, który w ciągu dnia dowodził lewym skrzydłem armii napoleońskiej.

Łomy – Przez Łomy w dniu 4 lutego 1807 roku wycofywała się armia gen. Leontija Bennigsena, który nie zdobył się na stoczenie walnej bitwy z Napoleonem między Jonkowem, a Łupstychem. W ślad za uciekającymi Rosjanami przemaszerowała tędy armia francuska wraz z Napoleonem.

Gołogóra – Przez Gołogórę w dniu 4 lutego 1807 roku wycofywała się w kierunku na Skolity armia gen. Leontija Bennigsena, który nie zdobył się na stoczenie walnej bitwy z Napoleonem między Jonkowem, a Łupstychem. W ślad za uciekającymi Rosjanami przemaszerowała tędy armia francuska wraz z Napoleonem, który w pobliskich Skolitach spędził na plebanii noc.