Prezentujemy Państwu zbiór listów pisanych przez kanonika kapituły warmińskiej, a zarazem jednego z największych uczonych wszech czasów – Mikołaja Kopernika.
Do Zygmunta I
Mikołaj Kopernik do Zygmunta I. W liście tym Kopernik pisząc w imieniu kapituły warmińskiej uskarża się na okrucieństwo Zakonu Krzyżackiego i prosi króla o pomoc i ochronę przeciwko zakusom mnichów.
Do kapituły
Mikołaj Kopernik do kapituły warmińskiej. W liście tym z IX 1518r. mowa jest o przygotowaniach do przyjęcia na Warmii Mikołaja Schomberga, legata papieskiego, który przyjechał aby rozsądzić spór między Zakonem Krzyżackim, a królem polskim. Tym razem chodziło o uchylanie się przez Wielkiego Mistrza od złożenia hołdu Zygmuntowi I, do czego zobowiązany był traktatem toruńskim z roku 1466. Jednocześnie w tekście dostrzec można zadowolenie Kopernika z podpisania pokoju Polski z Moskwą – do wojny bowiem podburzali Moskwę Krzyżacy licząc na stworzenie koalicji antypolskiej zdolnej pokonać niezwykle wówczas potężną Rzeczpospolitą.
Do biskupa Jana Dantyszka
Mikołaj Kopernik do biskupa Jana Dantyszka. Dwa krótkie listy do biskupa Jana Dantyszka – słynnego poety, dyplomaty, pochodzącego z gdańskiego patrycjatu. List pierwszy traktuje o objęciu przez uczonego kanonii. Drugi list natomiast jest zwięzłą odpowiedzią na zapytanie Dantyszka o swego poprzednika, a wuja Kopernika – Łukasza Watzenrode.
Do ks. Albrechta
Mikołaj Kopernik do ks. Albrechta. Adresatem listu jest ks. Albrecht Hohenzollern, ostatni W. Mistrz Zakonu Krzyżackiego, a po Hołdzie Pruskim (1525) książę pruski, lennik Polski. W liście mowa jest o Jerzym Kunchaimie, dworzaninie księcia i zabiegach Kopernika o przywrócenie go do zdrowia.
Do B. Wapowskiego
Mikołaj Kopernik do Bernarda Wapowskiego. List ten skierowany jest do przyjaciela M. Kopernika – kanonika krakowskiego Bernarda Wapowskiego, również rozmiłowanego w astronomii. Dotyczy on dzieła współczesnego Kopernikowi astronoma Jana Wernera z Norymbergii O ósmej sferze. Kopernik poddaje krytyce wywody Wernera.